«آلفرد مارشال برنده جایزه نوبل اقتصاد می‌گوید اگر آموزش‌وپرورش شهری در طول صدسال بتواند یک مخترع پرورش دهد، هزینه صدساله آموزش و پرورش آن شهر را جبران کرده است. به شما بگویم، هر نخبه‌ای که از ایران برود یک چاه نفت خاموش می‌شود چراکه یک چاه نفت وقتی فایده دارد که برای استخراج از آن یک متخصص داشته باشیم. اگر کشورهایی که دارای منابع طبیعی هستند نتوانند نیروی متخصص پرورش دهند یا اینکه بعد از پرورش نتوانند آنها را نگه دارند هرگز به توسعه اجتماعی و اقتصادی نمی‌رسند. در نظر داشته باشید که آمریکا را مهاجرانِ متخصص، آمریکا کردند.» این مقدمه، بخشی از گفت‌وگوی امان‌الله قرایی‌مقدم با روزنامه همدلی است. جامعه‌شناسی که معتقد است فضای موجود به‌جای جذب نخبگان و ایجاد شرایط اجتماعی مساعدی که در آن احساس بسته بودن محیط به افراد دست ندهد، برعکس، سبب گریز آنها شده است. جز دیدگاه این جامعه‌شناس آمارها هم گویای واقعیتی تلخ‌ هستند. در سالنامه مهاجرت ایران ۱۳۹۹ آمده که اغلب مهاجران ایرانی دارای تحصیلات دانشگاهی و متخصص هستند و نسبت درصدی تحصیل‌کردگان ایرانی از نسبت درصدی کشورهای میزبان بالاتر است. بر اساس جدیدترین آمارهای رصدخانه مهاجرت ایران هم، ۳۷ درصد از دارندگان مدال در المپیادهای دانش‌آموزی، ۲۵ درصد از مشمولان بنیاد نخبگان و ۱۵ درصد از رتبه‌های زیر هزار کنکور سراسری مقیم کشورهای دیگرند.